Na łamach najnowszego numeru miesięcznika „Ziemi Łódzka”
( 2/2014) ukazała się recenzja mojego tomiku pt.”Freienwill”.
oraz wywiad ze mną.
Bardzo dziękuję pani Annie Szymanek – Juźwin.
MOJE WIERSZE MNIE NIOSĄ
Maria Duszka, poetka, dziennikarka, animatorka kultury. Wydała osiem tomików wierszy. Jej utwory zostały przetłumaczone na kilkanaście języków. Jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W grudniu ubiegłego roku Sejmik Województwa Łódzkiego uhonorował ją odznaką za wybitne zasługi dla województwa.
„Być poetą znaczy mówić światu nie” pisał Tadeusz Borowski. Ciężko być poetką?
Nie jest łatwo. Dawniej wręcz miałam do siebie pretensje o to, że nie potrafię myśleć i postępować jak większość ludzi. Teraz zdaję sobie sprawę, że te moje cechy utrudniają mi funkcjonowanie w świecie, ale pomagają w twórczości.
Parafrazując jeden z pani wierszy, Bóg plącze im życiorysy…
Moja wrażliwość nie ułatwia życia. Jest ono trudne, ale na pewno nie jest nudne, banalne.
Pisanie to jest jakiś wentyl bezpieczeństwa?
Piszę, kiedy jest mi bardzo źle i bardzo, bardzo dobrze. Poezja jest mi potrzebna jak modlitwa. Piszę mało wierszy i są to raczej krótkie formy, takie haikopodobne.
Haiku w języku japońskim oznacza żartobliwy wers, a w pani twórczości dużo jest samotności i tęsknoty za miłością.
Kiedyś pewien łódzki poeta, powiedział, że moje wiersze
są o miłości niespełnionej, a ja zadałam mu wtedy pytanie:
co to jest miłość spełniona? Nie odpowiedział.
Pochodzę rodziny Kiedrzyńskich, to stary ród szlachecki.
Ale było też w nim kilkoro literatów. Między innymi nazwisko
to nosiła matka Narcyzy Żmichowskiej, pisarki i feministki.
Był też Stefan Kiedrzyński, bardzo znany w okresie międzywojennym
autor powieści i scenariuszy filmowych. Nie badałam swojego drzewa
genealogicznego, ale poglądy Żmichowskiej są mi dość bliskie.
Nie jestem fanatyczną feministką, ale uważam, że kobieta powinna,
a nawet musi, przede wszystkim liczyć na siebie, podążać swoją
drogą.
Pani ma swoją ścieżkę?
Chyba tak. We współczesnym środowisku literackim jest wielu poetów, którzy piszą podobnie, wzorują się jedni na drugich, ja staram się opierać tym chwilowym modom. Prowadzę Koło Literackie „Anima” i zawsze powtarzam swoim podopiecznym, żeby nie naśladowali bezkrytycznie na innych, tylko szukali swojej ścieżki.
Kim są członkowie koła?
Są to ludzie w różnym wieku – nie tylko z Sieradza. Agnieszka Jarzębowska, autorka wierszy i fraszek jest polonistką. Jacek Brzostkowski studiuje na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi, Jola Miśkiewicz jest bezrobotna – pisze teksty piosenek i utworów satyrycznych. Podobny rodzaj twórczości uprawia bibliotekarz Darek Staniszewski. Ania Michalska – Sapkota jest nauczycielką matematyki, Ala Królewicz – absolwentką łódzkiej ASP. Zbyszek Paprocki jest bardem, który sam pisze i przekłada na język poezji śpiewanej utwory artystów, skupionych w naszym kole i nie tylko.
Pierwsze spotkanie „Animy” odbyło się 27 marca 2002 roku w bibliotece szpitalnej, w której na co dzień pracuję.
W ubiegłym roku przyznano Pani, między innymi za tę działalność, odznakę honorową „Za zasługi dla województwa łódzkiego”…
Starania o to odznaczenie rozpoczął Zarząd Oddziału Związku Literatów Polskich w Poznaniu w dziesięciolecie działalności „Animy”. Opieka nad kołem to moja praca społeczna. Marzy mi się, abym kiedyś mogła zajmować się życiem literackim etatowo. Kieruję dość dużą książnicą szpitalną i przede wszystkim muszę się wywiązywać ze swoich obowiązków zawodowych. Bardzo lubię tę pracę, ale… Mam wiele pomysłów związanych z życiem literackim, nie mogę ich zrealizować z braku czasu.
Ma Pani wypracowaną metodę tworzenia?
Dyscyplina jest mi zupełnie obca. Wiersze przychodzą do mnie kiedy chcą. Mam wrażenie, że unoszą się w powietrzu i czasem udaje mi się je złowić. Uważam, że w tych naszych pośpiesznych czasach powinniśmy pisać wiersze krótkie i celne – jak hasła reklamowe. One łatwiej trafią do serc i umysłów czytelników.
Pani życie od lat związane jest z Sieradzem. Nie tęskni Pani za fermentem artystycznym dużych miast, gdzie łatwiej być dostrzeżonym?
Nie. Jestem pomysłodawczynią i jurorką Ogólnopolskiego Konkursu
Poetyckiego „Mój list do świata” organizowanego przez Miejską
Bibliotekę Publiczną w Sieradzu. Wspólnie z Powiatową Biblioteką
Publiczną organizujemy Noce Poezji i Muzyki.
Nigdy nie chciałam żyć w dużym mieście. Pochodzę z Małynia,
wsi położonej w połowie drogi między Łodzią a Sieradzem.
To moje miejsce na ziemi. Motto mojego najnowszego tomiku
zatytułowanego „Freienwill” brzmi: „Świat jest Mały(ń)”.
Wydaje mi się, że nie ma znaczenia, gdzie się mieszka.
Jeżeli tworzy się coś autentycznego, to wcześniej czy później
ta twórczość przebije się i trafi do ludzi.
Dobra literatura sama się broni?
Moje wiersze niosą mnie w świat. Cztery lata temu byłam na festiwalu „Polnischersommer” w Niemczech, w ubiegłym roku na XX Międzynarodowym Festiwalu Poetyckim „Maj nad Wilią” w Wilnie, w tym roku też prawdopodobnie pojadę do Niemiec i na Litwę.
W 2005 r. Danuta Błaszak zaproponowała mi publikację moich wierszy w antologii „Contemporary writers of Poland” wydanej w USA. Kolejny tom tego wydawnictwa ukazał się w ubiegłym roku. Znalazły się tam wiersze moje i kilku innych autorów „Animy” w przekładzie Marka Marciniaka, niezwykle życzliwego nam tłumacza języka angielskiego.
Jak odbierana jest Pani twórczość za granicą?
Język poezji jest uniwersalny. Mój tomik „Freienwill” podarowałam w Wilnie wiceprezes Związku Pisarzy Litewskich Birutė Jonuškaitė. Ona przełożyła osiemnaście moich wierszy. Zostały opublikowane w „Krantai” – jednym z najlepszych litewskich czasopism literackich, w numerze poświęconym literaturze polskiej. Moje utwory znalazły się obok wierszy Czesława Miłosza i fragmentów „Kronosa” Witolda Gombrowicza. To było dla mnie kompletne zaskoczenie i niezwykle miłe wyróżnienie.
Rozmawiała: Anna Szymanek-Juźwin
